Chcą tylko swojego

W regionie

W regionie

W naszym regionie żydowski związek wyznaniowy też domaga się zwrotu szeregu nieruchomości. Żądania, poparte m.in. wyciągami z przedwojennych map, trafiły do samorządów w Połczynie Zdroju, Kołobrzegu, Czaplinku i Koszalinie. W wielu sprawach stanęło na wymianie pism. Ale Międzykościelna Komisja Wyznaniowa zajmuje się np. roszczeniem dotyczącym nieruchomości, na której dziś stoi budynek przedszkola w Świdwinie.
(zas)

Sęk w tym, że nie bardzo wiadomo o jakie nieruchomości im chodzi. No i zwrot jest tak naprawdę fizycznie niemożliwy.

Sprawa nie jest wprawdzie nowa, bo pierwsze wnioski o zwrot pożydowskich nieruchomości wpływały na początku XXI wieku. Ale ostatnio dyskusja w Szczecinku na ten temat znowu stała się aktualna. Do budowy małego osiedla w pobliżu terenów po dawnej synagodze przymierza się bowiem prywatny inwestor, który pięć lat temu kupił te grunty od powiatu. Chodzi o działki przy ulicy 1 Maja za internatem szkoły zawodowej.

- Z dokumentów Archiwum Państwowego w Szczecinku wynika, że spalony budynek synagogi znajdował się tam, gdzie obecnie znajduje się internat szkoły - mówi Katarzyna Oleś ze szczecineckiego starostwa powiatowego. - W tej sytuacji nie ma podstaw do uznania roszczeń gminy wyznaniowej. Bo zgodnie z prawem postępowanie regulacyjne nie może naruszać praw nabytych przez osoby trzecie. Dodajmy, że w pobliżu synagogi znajdowała się także rytualna rzeźnia i dom rabina. Nie bardzo jednak wiadomo, gdzie dokładnie one stały.
Podobny problem ma miasto, do którego wystąpiła komisja regulacyjna. - Związek wyznaniowy w swoich wnioskach posługiwał się historycznymi nazwami i numerami ulic albo zbyt ogólnikowo określał położenie działek - mówi Konrad Czaczyk, rzecznik prasowy ratusza. - Po wojnie zmienił się przebieg wielu ulic, część budynków uległa zniszczeniu, a w ich miejscu - albo co gorsza na kilku sąsiednich działkach - powstały całkiem nowe budowle. W listopadzie 2004 wystąpiliśmy więc z pismem, aby Żydzi dokładnie określili położenie przedmiotu żądania z podaniem numerów działek i obrębów ewidencyjnych. Ale do dziś nie mamy odpowiedzi. W grę wchodzi aż pięć nieruchomości, które przed wojną mieściły różne instytucje mniejszości żydowskiej. Były rozsiane po całym Szczecinku.

Trzy lata temu ratusz wstrzymał jednak prace przy zagospodarowaniu wzgórza św. Jerzego koło wieży wodociągowej w Szczecinku (w pobliżu dzisiejszej kaplicy ewangelików, która kiedyś była żydowskim domem przedpogrzebowym). Mieścił się tu też cmentarz osób wyznania mojżeszowego. A ten - zgodnie z ustawą o stosunku państwa polskiego do gmin wyznaniowych żydowskich - ma być zwrócony bezwarunkowo. Miasto wciąż jednak czeka na decyzję w tej sprawie.

Co do zwrotu?

Budynek zarządu gminy żydowskiej - dawna Seestrasse 284 (ul. Jeziorna)
Biblioteka żydowska - Jana Pawła II (ulica wytyczona dopiero kilkanaście lat temu)
Siedziba Żydowskiego Związku Kobiet - Friedrichstrasse (ul. 1 Maja)
Budynek szkoły żydowskiej - Friedrichstrasse (ul. 1 Maja)
Gmach Izraelickiego Stowarzyszenia Dobroczynności - Bismarckstrasse (ul. Wyszyńskiego)
Plac po zburzonej synagodze - Jana Pawła II - 1 Maja
Cmentarz żydowski z kaplicą - (ul. Wodociągowa)
Rzeźnia rytualna - obecnie internat ZSZ przy ul. 1 Maja
Dom rabina - rejon ul. 1 Maja i Rzecznej (r)