Jak powstał projekt

Przygotowanie dokumentacji i proces aplikowania o fundusze w latach 2004-2007

Decyzję dotyczącą przygotowania projektu kompleksowej konserwacji Bazyliki Mariackiej w Gdańsku wraz ze znalezieniem źródeł finansowania, podjął w roku 2004 ks. infułat Stanisław Bogdanowicz, proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej pw. Wniebowzięcia NMP w Gdańsku. Zadaniem zajęło się Biuro Ochrony Zabytków Bazyliki Mariackiej kierowane od 2001 r. przez mgr. Tomasza Korzeniowskiego, pełniącego funkcję Dyrektora Zbiorów i Głównego Konserwatora Zabytków świątyni.

27 czerwca 2006 roku Prezydent Miasta Gdańska zadeklarował wolę współdziałania w pracach nad przygotowaniem projektu oraz powołał zespół projektowy pracujący na zasadzie wolontariatu. W lipcu 2006 roku, podczas narady nt. przygotowania projektu, którą zorganizował wicemarszałek województwa pomorskiego Ryszard Nikiel, przeprowadzono analizę potencjalnych możliwości finansowania projektu. Jako najbardziej obiecujące źródło finansowania określono Fundusz Norweski czyli Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego.

4 sierpnia 2006 roku w siedzibie Urzędu Marszałkowskiego zebrał się Zespół Zadaniowy do spraw Bazyliki Mariackiej, który zobowiązał parafię do przygotowania wniosku aplikacyjnego do Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Prace nad przygotowaniem projektu rozpoczęły się od przeprowadzenia szczegółowych oględzin stanu technicznego murów kościoła przez pracowników firmy Alpro, którzy wykonali dokumentację fotograficzną zniszczeń oraz zdemontowali luźne fragmenty cegieł i kamiennych gzymsów. Było to konieczne ze względu na liczne przypadki odpadania elementów ceramicznych z elewacji świątyni.

Mgr. inż. Antoni Kapuściński, rzeczoznawcza Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego opracował ekspertyzę techniczną dotyczącą metody tymczasowego zabezpieczenia murów świątyni przy pomocy siatki syntetycznej. Dzięki pomocy finansowej Urzędu Marszałkowskiego oraz Gminy Gdańsk, prace te zakończono w lipcu 2006 roku zabezpieczając najbardziej zniszczone partie murów na powierzchni 5700 metrów kwadratowych.

Jednocześnie, w wyniku apeli parafii do władz o pomoc w przygotowaniu projektu dotyczącego zasadniczych prac konserwatorskich, 22 czerwca 2006 roku Marszałek Województwa Pomorskiego Jan Kozłowski skierował pismo w tej sprawie do Prezydenta Miasta Gdańska Pawła Adamowicza. Wskazywał w nim potrzebę wsparcia przygotowań projektu przez Urząd Miejski oraz deklarował współpracę z Departamentem Programów Regionalnych Urzędu Marszałkowskiego.

22 września 2006 r. staraniem dyrektora Departamentu Programów Regionalnych Urzędu Marszałkowskiego Jana Szymańskiego odbyło się w Gdańsku seminarium pt. "Kultura i dziedzictwo kulturowe - finansowanie projektów z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej" z udziałem dyrektora Departamentu Strategii Kultury i Funduszy Europejskich Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Moniki Smoleń, która wysoko oceniła przedstawioną na seminarium koncepcję oraz ramowy plan projektu konserwacji Bazyliki Mariackiej w Gdańsku.

31 sierpnia 2006 r. formularz wniosku o zarezerwowanie wkładu własnego na zadania konserwacji Bazyliki Mariackiej w Wieloletnim Planie Inwestycyjnym Gminy Gdańsk został poparty przez grupę czternastu radnych Miasta Gdańska.

4 września 2006 roku Marszałek Województwa Pomorskiego poinformował o braku możliwości dofinansowania przygotowań projektu ze względu na sytuację budżetową samorządu województwa. W związku z tym podjęto decyzję o samodzielnym przygotowaniu pełnej dokumentacji technicznej projektu przez parafię.

W listopadzie 2006 roku Urząd Miejski poinformował o wprowadzeniu projektu konserwacji Bazyliki Mariackiej do Wieloletniego Planu Inwestycyjnego Miasta Gdańska. Zasady uruchamiania środków określiła Uchwała nr VIII/150/07 Rady Miasta Gdańsk z dnia 29 marca 2007 roku.

W kolejnych miesiącach staraniem parafii wykonano szczegółową dokumentację techniczną projektu oraz uzyskano komplet zezwoleń Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz Wydziału Urbanistyki, Architektury i Ochrony Zabytków Urzędu Miejskiego w Gdańsku.

Wstępny program prac konserwatorskich wraz z dokumentacją projektową został opracowany przez mgr. Macieja Szczepkowskiego oraz mgr. Tomasza Korzeniowskiego. Specjalistyczne badania stanu zachowania zabytku oraz jego wewnętrznej struktury przy pomocy radaru, wykonano dzięki pomocy niemieckiej firmy LGA Bautechnik GmbH reprezentowanej przez mgr. inż. Grzegorza Stolarskiego. Studium wykonalności oraz wniosek aplikacyjny zostały przygotowane przez firmę Cedir z Koszalina przy ścisłej współpracy merytorycznej z Biurem Ochrony Zabytków Bazyliki Mariackiej w Gdańsku.

W końcowej fazie aplikowania projekt uzyskał rekomendację pracowni konserwatorskich królewskiej katedry Nidaros w Trondheim dzięki współpracy w ramach Europejskiego Stowarzyszenia Konserwatorów i Budowniczych Katedr (www.dombaumeister.de). O wsparciu ze strony partnera norweskiego zdecydowała nie tylko wysoka ranga zabytku, ale również względy historyczne. Już od XV w. w wieży głównej Bazyliki Mariackiej w Gdańsku funkcjonowała istniejąca do dzisiaj kaplica pod wezwaniem św. Olafa - pierwszego króla Norwegii oraz patrona gdańskiego bractwa kupieckiego opiekującego się kaplicą.

16 kwietnia 2007 r. Parafia Rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia NMP w Gdańsku złożyła w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego trzy egzemplarze kompletnej dokumentacji aplikacyjnej na dofinansowanie projektu pt. "Podniesienie turystycznej atrakcyjności Bazyliki Mariackiej w Gdańsku. Etap pierwszy. Kompleksowa konserwacja wieży głównej", składanego do MF EOG/NMF w ramach działania 2.3 Ochrona kulturowego dziedzictwa europejskiego, w tym transport i odnowa miast. Wniosek ten znalazł się wśród 104 propozycji zgłoszonych do konkursu przez instytucje w całej Polski.

25 lipca 2007 r. Komitet Sterujący zarekomendował projekt Bazyliki Mariackiej do realizacji wśród 15 zwycięskich wniosków wyłonionych z naboru w 2007 r., do dofinansowania w ramach priorytetu Ochrona kulturowego dziedzictwa europejskiego.

Dane o projekcie:
Źródło finansowania: Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego (85%) oraz Gmina Gdańsk (15%)
Beneficjent: Parafia Rzymskokatolicka pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP w Gdańsku

Kierownik projektu: mgr Tomasz Korzeniowski

Jednostka Realizująca Projekt: CeDIR Sp. z o.o.

Generalny Wykonawca: Ekoinbud Sp. z o.o.

Kierownik prac konserwatorskich: mgr Jacek Gryczewski

Kierownik prac budowlanych: mgr inż. Marcin Pórkowski

Inspektor nadzoru konserwatorskiego: mgr Tomasz Czujko

Inspektor nadzoru robót budowlano-montażowych: mgr inż. Andrzej Henryk Lewandowski.