Historia jednej pocztówki. Co 85 lat temu napisał autor monografii Szczecinka?

Najczęściej opisując dawne pocztówki skupiam się na ich awersie, czyli przedniej stronie, gdzie jest wizerunek jakiejś części naszego miasta, który pokazuje nam jak wyglądało ono w przeszłości. Dzisiaj jednak skupię się na rewersie z korespondencją. Rozczaruje się ten, kto pomyśli, że ze wszystkich pocztówek można wyczytać ciekawe informacje dotyczące przeszłości. Kartki wysyłano masowo jak dzisiejsze wiadomości SMS, nawet po kilka dziennie do tego samego odbiorcy, informując o naprawdę nawet najbardziej błahej sprawie. A to, że dojechało się na miejsce, a to że pozdrawia się serdecznie i zasyła całusy, a to że pogoda ładna.

Kartka sprzed wojny
Oczywiście w tej masie zdarzają się perełki, ważne ze względu na informacje w nich zawarte lub osoby, które tę korespondencję między sobą wymieniały. Właśnie taki drugi przypadek chciałbym przedstawić, ponieważ udało mi się dotrzeć do tego typu pocztówki. Sama kartka jest popularna, pokazuje Szczecinek z końca lat 20-tych, przedstawiony z lotu ptaka od strony wschodniej.

Została wydana przez firmę Erich Sommer, która swoją siedzibę miała na rynku pod numerem 12, oprócz wydawania pocztówek zajmowała się handlem książkami oraz artykułami papierniczymi. Pocztówka została wysłana ze Szczecinka, 20 sierpnia 1930 roku z poczty przy Posener Platz czyli z tzw. "małej poczty", a zaadresowana została na Ringstrasse 75 w dzielnicy Mariendorf Berlina.

Nadawcą tej pocztówki był sam dr Karl Tuempel, a odbiorcą dr Heinrich Rogge. Heinrich Rogge był naukowcem specjalizującym się w prawie międzynarodowym. Urodził się 19 listopada 1886 roku w Fürstenwalde/Spree. Ze Szczecinkiem był związany od swojego dzieciństwa, tutaj dorastał, a jego ojciec dr Christian Rogge był dyrektorem w Gimnazjum Księżnej Jadwigi.

Później studiował na uniwersytetach w Grenoble, Monachium oraz Berlinie, jak można się domyśleć z adresu na pocztówce została ona wysłana właśnie w okresie, kiedy przebywał w tym ostatnim mieście. Później już w 1940 roku został profesorem na Albert-Ludwigs-Universität we Freiburgu, a następnie od 1942 na Uniwersytecie Graz.

Karl Tuempel mieszkańcom Szczecinka zapewne jest lepiej znany. Urodził się w 10 sierpnia 1855 roku w mieście Gotha w Turyngii. W 1872 roku rozpoczął studia filozoficzne na uniwersytecie w Getyndze. Po ukończeniu studiów przybył na Pomorze, początkowo pracował przez rok w szkole w Pyrzycach. W 1882 przeprowadził się do Szczecinka. Rozpoczął tu pracę w Gimnazjum Księżnej Jadwigi, w którym pracował do czasu odejścia na emeryturę w 1921 roku. Karl Tuempel wydał wiele publikacji dotyczących historii Szczecinka, w jego pierwszej pracy "Die Gründung von Schloß und Stadt Neu-Stettin 1310" z 1906 roku, ustalił datę powstania miasta na 1310 rok, po zatwierdzeniu przez magistrat obchodów 600-lecia Szczecinka na 1910 rok, dostał zlecenie opracowania monografii Szczecinka.

W ten sposób powstało jego najważniejsze dzieło "Neustettin przez sześć stuleci". Dzięki tej publikacji historia Szczecinka została uporządkowana i trafiła do świadomości ówczesnych mieszkańców. Przez kolejnych 100 lat była jednym z podstawowych źródeł historycznych dla badaczy dziejów Szczecinka. Następne epokowe dzieło monograficzne - oparte zresztą w dużej mierze na ustaleniach Tuempla - ujrzało światło dzienne przy okazji jubileuszu 700-lecia Szczecinka.

Tuempel do Rogge
Jak widać, z tych krótkich informacji biograficznych, Karl Tuempel zapewne znał Heinricha Rogge od urodzenia, przeprowadził się do Szczecinka cztery lata przed jego narodzinami. Ojciec Heinricha był szefem Karla, razem pracowali w jednym gimnazjum. Mimo że nadawcę i adresata dzieliła różnica wieku jednego pokolenia, to wspólna tematyka naukowa powodowała, że pozostawali w kontakcie. Tuempel w adresie zwraca się do Rogge per "Hochwohlgeboren" - jest to dawny zwrot stosowany do osób ze szlachty niższej.

W pierwszych słowach korespondencji na omawianej pocztówce, Karl nawiązuje do wcześniejszej korespondencji między nimi i dziękuje Heinrichowi za życzenia przesłane mu z okazji jego 75. rocznicy urodzin, które miały miejsce dziesięć dni przed wysłaniem tej pocztówki. Następnie zwraca się z prośbą o udostępnienie mu drugiego wydania z 1925 roku książki Historii Prawa Niemieckiego wymieniając przy tym, o który konkretnie tom tego dzieła mu chodzi.

Dalej opisuje swoje perypetie związane z próbami zdobycia tego wydawnictwa. Zamawiał je bezskutecznie trzykrotnie w bibliotece w Greifswaldzie. Próbował również w bibliotece w swoim rodzinnym mieście Gotha, ale tam jej nie mieli. Stwierdza również, że będzie chyba zmuszony dręczyć bibliotekę w Greifswaldzie tym razem już oficjalnie i bardziej urzędowo po raz czwarty. W tym miejscu chciałbym zauważyć o ile trudniejsza była praca ówczesnych badaczy historii. Aby dotrzeć do potrzebnych źródeł, musieli się kontaktować korespondencyjnie z różnymi bibliotekami, a jak widać nie było to zawsze łatwe.