Ćwierć wieku z Kronospanem. Fabryka płyt drewnopochodnych świętuje ćwierćwiecze istnienia [wideo]

Liczby

Liczba zatrudnionych bezpośrednio - 800. W latach 1992 - 1996 spółka zainwestowała w Szczecinek ponad 500 mln ówczesnych marek. Codziennie surowiec do fabryki i gotowe wyroby przewozi kilkaset ciężarówek.

Obchody jubileuszu rozpoczęła w piątek msza w szczecineckim kościele Mariackim koncelebrowana przez kardynała i arcybiskupa warszawskiego Kazimierza Nycza, byłego ordynariusza diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. - Firma ma swój czas dziękczynienia za pracę, jaką daje - mówił w homilii. - Wiele razy w Warszawie w kręgach rządowych mam okazję mówić, że to, żeby w stolicy mogło być tak niskie bezrobocie, to przy średniej krajowej oznacza, że gdzieś w Polsce musi ono wynosić 20 i 30%. To wielki problem społeczny. Jak wielkim upokorzeniem dla człowieka, zwłaszcza mężczyzny, jest, gdy nie może utrzymać swojej rodziny, bo nie ma pracy?
Homilii przysłuchiwał się Peter Kaindl, właściciel Kronospanu, z którym wiążą się nadzieje na stworzenie fabryki mebli w hali, jaka powstaje przy ul. Waryńskiego w Szczecinku. Jubileusz władze miasta chcą wykorzystać jako okazję do rozmów o szczegółach inwestycji, szefowie firmy zaś zaprosili do Szczecinka wielu zagranicznych kontrahentów z Europy, ale także Chin i Korei.

Była także okazja do wspomnień. Z czasów, gdy istniały Zakłady Płyt Wiórowych, została dziś praktycznie tylko nazwa ulicy, której patronuje Ludwik Waryński. W schyłkowym okresie PRL pojawił się w Szczecinku inwestor z Austrii, który utworzył spółkę joint venture Polspan z ZPW. Umowę podpisano w czerwcu 1989 roku, po prawie dwóch latach negocjacji z Mathiasem Kaindlem, ówczesnym szefem holdingu Kronospan. Głównym orędownikiem, który parł do nawiązania współpracy z zachodnim kontrahentem, był Tadeusz Czaja, ówczesny dyrektor szczecineckich ZPW. Prawdę mówiąc, nie miał innego wyboru. Fabryka zbudowana na początku lat 60. dożywała swoich technologicznych możliwości, a pogrążonej w kryzysie polskiej gospodarki nie było stać na kosztowne inwestycje. Ratunkiem okazał się związek z zachodnim kapitałem.

60% w spółce Polspan, która na starcie miała 10 mln marek kapitału zakładowego, objął Austriak Peter Kaindl, który niebawem stał się szefem całego rodzinnego koncernu Kronospan. Resztę udziałów objęły ZPW. Z czasem - wraz z kolejnymi nakładami inwestora - stał się on właścicielem 100% udziałów w Kronospanie. ZPW zostały postawione w stan likwidacji, formalnie zakończyły żywot bodajże dopiero w drugiej połowie lat 90. Istniały już wówczas spółki Kronospanu, które z dawnej, stosunkowo niewielkiej fabryki płyt wiórowych uczyniły jednego z największych producentów wyrobów drewnopochodnych w Europie.

Początki szczecineckich Zakładów Płyt Wiórowych sięgają jeszcze lat 50. Za powstaniem fabryki, która w zagłębiu drzewnym Polski przerabiałaby drewno, lobbował Józef Macichowski, wieloletni dyrektor Lasów Państwowych w Szczecinku i poseł na Sejm PRL. Budowę rozpoczęto na początku lat 60. Był to pierwszy zakład przemysłowy powstający w Szczecinku od podstaw w okresie powojennym. Pod budowę wybrano południowo-wschodnie peryferie ówczesnego Szczecinka, za dworcem kolejowym. Miejsce nie było przyjazne budowlańcom. Teren był grząski, trzeba było zasypywać stawy i oczka wodne. Wiosną 1961 roku maszyny wjechały na plac budowy. Wykorzystywano także darmową siłę roboczą, czyli więźniów. Roboty nadzorowali jednak fachowcy z Niemiec, bo cała technologia i maszyny były na licencji firmy Siempelkamp.

Docelowo zdolności produkcyjne miały osiągnąć ponad 38 tys. m sześc. płyt wiórowych. W czasem sięgnęły prawie 100 tys. m, ale gdzie im tam do współczesnych mocy firmy, która wytwarza kilka razy więcej różnego rodzaju płyt. Wtedy trzonem produkcji były płyty wiórowe produkowane ze zrębków drewnianych dostarczanych przez okoliczne tartaki. Pod koniec lat 60. ruszyła produkcja płyt laminowanych, oklein krawędzi meblowych i folii wykończeniowych. Kilkadziesiąt procent tego, co zjechało z taśm produkcyjnych, trafiało na eksport zasilając polską gospodarkę w dewizy, których tak bardzo w PRL brakowało. "Płyty" dawały walutę, ale państwo nie łożyło na modernizację firmy. W latach 80. fabryka była już de facto technicznym skansenem. Pojawienie się inwestora uratowało zakład przed upadkiem, czego dowodem smutny koniec rówieśnika z Rucianego Nidy, który splajtował w połowie lat 90.

Dzisiejszy szczecinecki Kronospan to największa firma w swojej branży w kraju. Zmodernizowana została linia prasowania płyt wiórowych, kupiono nową linię do uszlachetniania płyt, produkcji paneli podłogowych, ściennych i sufitowych, uruchomiono linię impregnacji papieru i produkcji listew oraz własną fabrykę klejów i formaliny. To w Szczecinku, po raz pierwszy w Polsce ruszyła produkcja płyt MDF. Fabryka to największy pracodawca w regionie, kooperant setek mniejszych i większych lokalnych firm. Ale też mści się lokalizacja sprzed pół wieku, bo w linii prostej centrum Szczecinka od zakładu dzieli nie więcej niż 2 kilometry. Uciążliwości odorowe i pył drzewny daje się we znaki sąsiadom. Kilku z nich w tym roku wygrało długi proces, po którym sąd zakazał fabryce immisji pyłków drzewnych i odłowów na ich posesje. Kronospan z kolei w porozumieniu z miastem zobowiązał się wyeliminować w ciągu kilku lat wszystkie uciążliwości związane z fabryką.