Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Z kościołem z XV wieku. Kolejna historyczna podróż

Jan Sroka Fundacja Dziedzictwo
Kościół i stary cmentarz w Dobiesławiu.
Kościół i stary cmentarz w Dobiesławiu.
W tym tygodniu w kolejną historyczną podróż wybraliśmy się do Dobiesławia w gminie Darłowo. Wieś powstała w średniowieczu, w XII wieku, założona przez cystersów z Bukowa.

Dobiesław to wieś w gminie Darłowo, w południowo - zachodniej jej części, leżąca pomiędzy Jeżycami i Bielkowem. Jej niemiecka nazwa brzmiała: Abtshagen. Nazwy przejściowe w latach 1945-1950: Czarnolas, Dobiesławowo.

Wieś powstała w średniowieczu, w XII wieku, założona przez cystersów z Bukowa.
Po sekularyzacji - w wyniku reformacji - klasztoru w Bukowie weszła w skład domeny darłowskiej. Chłopi zobowiązani byli do służby na rzecz darłowskiego zamku i folwarku w Bukowie Morskim, a później folwarku w Boryszewie.

W czasie wojny trzydziestoletniej miejscowość splądrowały wojska niemieckie i szwedzkie. W połowie XVII wieku mieszkało tu 17 chłopów, 1 półchłop i 4 zagrodników. W XVIII wieku wieś się rozrastała. W końcu wieku znajdowało się tutaj 39 dymnych chat chłopskich oraz plebania.

Mieszkał pastor, kościelny, 18 chłopów, podlegających prawnie wolnemu od służby pańszczyźnianej sołtysowi, 2 półchłopów, 13 zagrodników, jeden chałupnik, podleśniczy i owczarz.
W XIX wieku wieś się dalej rozrastała. Budowano nowe zagrody i zwiększała się liczba mieszkańców.
Powierzchnia Dobiesławia w 1939 roku - podobnie jak w połowie XIX wieku - wynosiła 1071 hektarów. W 1818 roku mieszkało tu 464 mieszkańców, w 1864 - 685, w 1895 - 645, , w 1925 - 510 i w 1939 roku - 519 osób. W 1871 roku w Dobiesławiu były 144 budynki, w 1905 - 140 i w 1939 - 135.
W tym czasie znajdowało się tu 31 gospodarstw o powierzchni do 5 hektarów, 33 o powierzchni do 10 hektarów, 19 o powierzchni do 20 hektarów i 13 do 100 hektarów.
Mieszkańcy zajmowali się rolnictwem, ale także rzemiosłem. W latach 30-tych XX wieku w wiosce pracowało kilku rzemieślników, m.in. kowal, ślusarz, mechanik samochodowy, dwóch młynarzy, kilku murarzy, krawiec, szewc. Wszyscy rzemieślnicy posiadali większe bądź mniejsze gospodarstwa rolne. Była karczma, poczta i sklep, mieszkał lekarz i weterynarz. Działały też organizacje społeczne: Związek Weteranów Wojennych, Bractwo Strzeleckie, Towarzystwo Śpiewacze, kapela, ochotnicza straż pożarna posiadająca remizę.
We wsi istniały dwuklasowe szkoły z mieszkaniami dla nauczycieli: stara i nowa wybudowana na przełomie XIX i XX wieku. Uczęszczało do nich około 60 dzieci. Ostatnimi niemieckimi nauczycielami byli Fran Witt (w starej szkole) i Ernst Lüdtke (w nowej szkole).

W połowie XV wieku wzniesiono we wsi kościół. W 1638 roku - w czasie wojny 30-letniej - kościół i plebania znacznie ucierpiały. W 1645 roku wykonano do kościoła nowy ołtarz ze sceną Ostatniej Wieczerzy w predelli i krzyżem w zwieńczeniu. Świątynia była przebudowywana w drugiej połowie XIX wieku. W kościele znajduje się granitowe aspersorium z XV wieku (aspersorium to kropielnica umieszczona w kruchcie kościoła). Dzwon pochodzi z 1805 roku, a budynek plebanii z końca XIX wieku.
Po wojnie kościół został poświęcony przez katolików we wrześniu 1946 roku. Do parafii w Dobiesławiu należy kościół w Iwięcinie.

Przy kościele znajdował się cmentarz powstały w tym czasie, co świątynia. Znajdują się na nim fragmenty dawnych nagrobków. kościołem postawiono w latach 20-tych ubiegłego wieku pomnik ku czci poległych mieszkańców wsi. Pomnik został uszkodzony. Nie ma na nim tablic inskrypcyjnych. W połowie lat 90-tych ubiegłego wieku wmurowano tablicę - w języku polskim i niemieckim - poświęconą dawnym mieszkańcom wsi.

Wiejski cmentarz założony został poza zabudowaniami wsi w końcu XIX wieku. W latach 20-tych zbudowano na cmentarzu - murowaną z cegły - neogotycką kaplicę. Z dawnych mogił zachowały się dwie. Najstarsze polskie pochówki pochodzą z lat 50-tych XX wieku.
Wojska radzieckie zajęły wieś 5 marca 1945 roku. Niemieccy mieszkańcy zostali wysiedleni w 1945 i 1946 roku.
Od okresu powojennego działa w Dobiesławiu szkoła. Nowy budynek oddano do użytku 1986 roku. Od 1999 roku działa tu szkoła podstawowa i gimnazjum.

W Dobiesławiu jest też gminna biblioteka (od 1976 roku) oraz ochotnicza straż pożarna. Jest to jedna z większych wsi w gminie Darłowo, obecnie mieszka tutaj około 380 mieszkańców.

Czytaj e-wydanie »

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!