Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Historia Ostrowca, co działo się 10 km od Sławna

Jan Sroka, Fundacja Dziedzictwo
Pocztówka sprzed 1914 roku przedstawiająca Ostrowiec.
Pocztówka sprzed 1914 roku przedstawiająca Ostrowiec.
W naszym cyklu o dziejach wsi powiatu sławieńskiego, tym razem wybieramy się do Ostrowca - wsi położonej przy trasie wiodącej w kierunku Polanowa.
Kościół w Ostrowcu na zdjęciu sprzed 1939 roku.
Kościół w Ostrowcu na zdjęciu sprzed 1939 roku.

Kościół w Ostrowcu na zdjęciu sprzed 1939 roku.

Ostrowiec leży w odległości 10 kilometrów od Sławna przy drodze prowadzącej do Polanowa i należy do gminy Malechowo. Jest to wieś wielodrożnicowa (wielodrożnica to duża wieś o nieregularnym kształcie po wstająca wzdłuż kilku ciągów komunikacyjnych - ulic).

Niemiecka nazwa wsi brzmiała Wusterwitz. W okresie wczesnego średniowiecza - między VII a X wiekiem - nad jeziorem Ostrowieckim funkcjonowało grodzisko. W XII wieku w jego sąsiedztwie założona została wieś.

W źródłach wymieniana jest po raz pierwszy w 1345 roku. Wtedy była lennem rycerza de Wustrouits. Następnie - od połowy XV do połowy XVII stulecia - znajdowała się w rękach rodu von Ramel. W połowie XVII stulecia właścicielem wsi krótko był von Below, a następnie Podewilsowie z Kręgu, którzy we wsi wybudowali dwór w stylu barokowym z zabudowaniami gospodarczymi. Obiekty zostały rozbudowane w XVIII stuleciu. Majątek w rękach Podewilsów pozostawał do połowy XIX wieku.

Pałac znajduje się w południowo - wschodniej części wsi. Z zespołu pałacowego przetrwały obok pałacu gorzelnia, wozownia i dwa budynki gospodarcze. Park pałacowy powstał w XIX wieku.

Pocztówka sprzed 1914 roku przedstawiająca Ostrowiec.
Pocztówka sprzed 1914 roku przedstawiająca Ostrowiec.

Pocztówka sprzed 1914 roku przedstawiająca Ostrowiec.

Pod koniec XVIII wieku oprócz folwarku we wsi znajdowało się 13 gospodarstw chłopskich i 2 zagrodnicze. Oprócz tego we wsi mieszkało 16 kolonistów (czyli chłopów , którzy zostali tu przesiedleni z innych terenów Prus). W wiosce była karczma, kuźnia, stały 32 domy.

W połowie XIX wieku majątek kupił Oskar Schimmelpfennig, a następnie Heinrich von Pless. Kolejne zmiany właścicieli majątku następowały w XX wieku. W 1928 roku znalazł się w rękach Heinricha von Stenzela, a niedługo potem Hosta von Vollfa.

Majątek liczył wtedy 640 hektarów. W wiosce znajdowały się jeszcze dwa małe majątki - Paula Klatta liczący 23 hektary oraz Johanna Vilbrandta liczący 30 hektarów. Dzięki rodowi von Ramel w XV stuleciu zbudowano we wsi kościół. Przebudowany częściowo został w 1664 roku, a następnie na początku XVIII wieku, kiedy to otrzymał barokowy wystrój istniejący do dziś. Jest to jednonawowy kościół murowany z cegły i kamienia. Od strony zachodniej znajduje się dobudowana w 1702 roku wieża. Zabytkowy wystrój kościoła stanowią: barokowy ołtarz z tryptykiem, który przedstawia w środkowej części Ukrzyżowanie.

Ponadto w świątyni znajdują się: barokowa ambona i chrzcielnica oraz epitafia Joachima (z 1678 roku) i Adama (z 1731 roku) Podewilsów. Ostatnim niemieckim pastorem był August Pagel. Po II wojnie światowej świątynię przejęli katolicy i poświęcili w grudniu 1947 roku.

Obok kościoła znajduje się dawny cmentarz założony w XV wieku. Na cmentarzu znajdują się groby rodziny Stenzel z lat 30-tych XX wieku. Cmentarz komunalny znajduje się w północno - zachodniej części wsi. Powstał najprawdopodobniej w drugiej połowie XIX wieku. Niemiecki cmentarz ewangelicki został zniszczony w latach 60-tych. Obecnie na cmentarzu znajduje się współczesna kaplica.

Po II wojnie światowej w wiosce istniał pomnik poświęcony pamięci żołnierzy radzieckich, którzy polegli w tym rejonie. W latach 90-tych został "przerobiony" na kapliczkę.

Od końca XIX wieku (1897) przez Ostrowiec wiodła trasa kolei ze Sławna do Polanowa. We wsi znajdowała się stacja. Najpierw była to kolej wąskotorowa, a od roku 1934 kolej szerokotorowa. W 1938 roku pociągi pasażerskie kursowały przez Ostrowiec w obie strony pięć razy dziennie. Pociąg trasę Sławno - Ostrowiec pokonywał w 16 minut. W 1945 roku tory kolei do Polanowa zostały rozebrane przez Rosjan.

Wojska radzieckie zajęły wieś 7 marca 1945 roku. Pałac zajęty został przez Rosjan. Później na gruntach majątku i zespołu folwarcznego utworzone zostało państwowe gospodarstwo rolne, które istniało do czasów przemiany ustrojowej lat 90-tych - kiedy to PGR-y masowo upadały. Tworzone były po wojnie ze względów ideologicznych i z takich samych powodów po roku 1990 upadły.

Niemieckie rodziny były stopniowo wysiedlane, choć wiele z nich pracowało w gospodarstwie rolnym jeszcze przez kilka lat. Ostatnie rodziny niemieckie wyjeżdżały z Ostrowca w 1958 roku. Dla dzieci Niemców pracujących przymusowo w gospodarstwach rolnych tworzono w latach 50-tych szkoły podstawowe z niemieckim językiem nauczania. Taka szkoła działała także w Ostrowcu.

Placówka istniała tutaj już w XVII wieku. Przed pierwszą wojną światową była to szkoła czterooddziałowa zatrudniająca dwóch nauczycieli. Po II wojnie światowej polska szkoła rozpoczęła działalność w 1946 roku. W 1986 roku oddano do użytku nowy budynek szkolny. Obecnie we wsi działa szkoła podstawowa i przedszkole. Szkoła prowadzi muzeum wsi i rolnictwa. W wiosce działa zespół ludowy "Ostrowianie" założony w 2003 roku. Jego kierownikiem muzycznym jest Jan Świderski.

Na początku XX wieku wieś zamieszkiwało 851 osób (1905 rok), a w 1939 - 757 osób. Liczba gospodarstw domowych wynosiła wtedy 194. Obecnie we wsi mieszka ponad 850 osób.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!