Mammograf na medal. Badania już w sobotę

W sobotę (10 marca) pracownie mammograficzne w cały regionie w godzinach od 9 do 13 organizuje bezpłatne przesiewowe badania mammograficzne dla każdej z pań w wieku podwyższonego ryzyka, czyli od 49 do 69 lat (w ramach programu badanie można wykonać raz na 2 lata).

Audyt kliniczny zdjęć mammograficznych wiodących ośrodków medycznych w kraju przeprowadził Centralny Ośrodek Koordynujący "Populacyjny program wczesnego wykrywania raka piersi". Miał on zadanie ocenić mammografy cyfrowe wykrywające raka. Szereg fachowych wskaźników jakości zdjęć wykonanych mammografem w szczecineckim szpitalu pozwolił poradni uzyskać 109 punktów na 122 możliwe. To znakomity wynik, zdaniem COK stawiający szczecinecką poradnię na tzw. "poziomie pożądanym", do którego powinny dążyć inne ośrodki. Informacja o tym trafiła już do Narodowego Funduszu Zdrowia. Najważniejsze jest jednak, że znakomita jakość zdjęć piersi pozwala lekarzom łatwiej postawić trafną diagnozę i wykryć wszelkie zmiany nowotworowe we wczesnym stadium. I tym samym zwiększyć szanse wyleczenia.

- Trudno tu mówić o rankingu, ale faktem jest, że zajęliśmy 1. miejsce w województwie zachodniopomorskim - mówi doktor Adam Bielicki, prezes spółki szpitalnej w Szczecinku. - W całym kraju tylko sześć innych ośrodków uzyskało lepszy wynik. Kolejny na liście Szpital kliniczny Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie otrzymał za swój mammograf 95,3 punktów i tzw. "poziom akceptowany". Zachodniopomorskie Centrum Onkologii w Szczecinie uzyskało 95 punktów, a NZOZ Ambulatorium w Białogardzie 91,3 punkty.

Dodajmy, że oferujące lepszą jakość zdjęć RTG mammografy cyfrowe są klasyfikowane oddzielnie od urządzeń analogowych (w całym województwie w programie profilaktycznym działa jeszcze 12 mammografów analogowych). - Audyt był przeprowadzony osobno dla mammografów cyfrowych i analogowych - wyjaśnia Alicja Pelkowska, kierowniczka Wojewódzkiego Ośrodka Koordynującego.
Działająca od ponad roku poradnia chorób piersi to duma szpitala w Szczecinku. Ośrodek powstał w wyremontowanych pomieszczeniach dawnego pogotowia. To zespół pracowni mammograficznej i przychodni onkologicznej i ginekologicznej. W najwyższej jakości sprzęt (m.in. mammograf cyfrowy wart 1,2 mln zł) zaopatrzyło szpital starostwo powiatowe, które dostało na ten cel dotację unijną. Zdjęcia w cyfrowej ocenia dwóch radiologów z renomowanego ośrodka za pomocą tzw. teleradiologii (zdjęcia wysyłane do oceny drogą elektroniczną). Na miejscu wykonuje się wszelkiego rodzaju biopsje i pobiera próbki tkanki do badań. Szpital nawiązał także współpracę ze znakomitością polskiej onkologii profesorem Januszem Jaśkiewiczem z Gdańska, aby - przy wykorzystaniu szczecineckich chirurgów onkologów - leczyć także chore na miejscu.

- Jak można w przystępny sposób wyjaśnić różnicę między zdjęciem mammografu analogowego i cyfrowego?

- Pierwszy wykonuje zdjęcia na kliszy, drugi robi wysokiej jakości zdjęcia elektroniczne. W zależności, jakie parametry zdjęcia się ustawi, jakiej piersi zdjęcie jest wykonywane, jakość tych zdjęć bywa różna. Zdjęcie cyfrowe wykonuje komputer, można je obrabiać, można dowolny fragment powiększać, słowem podejrzane miejsca dokładnie obejrzeć. Jest podobnie, jak ze zdjęciami wykonywanymi przez fotoamatorów. Każdy, kto kiedyś robił zdjęcia zwykłym aparatem z materiałem światłoczułym, a teraz robi je cyfrówką, wie na czym polega różnica. Zdjęcie cyfrowe technicznie niemal zawsze wychodzi dobrze. Takie obrazy można powiększać, analizować, nakładać jedno na drugie. Dla osób, które opisują zdjęcia, to ogromne udogodnienie.

- Radiolog nie musi być nawet na miejscu.
- Tak, Szczecinek korzysta z teleradiologii, czyli korzysta z ośrodków, do których przesyła zdjęcia przez internet i te zdjęcia opisują radiolodzy z bardzo dużym doświadczeniem. Ponadto każde zdjęcie jest opisywane przez dwóch radiologów, aby uniknąć pomyłki.
- Co jest kluczowe dla radiologa przy ocenie zdjęcia mammograficznego?
- Generalnie cała mammografia idzie w kierunku wykrywania małych zmian, czyli tzw. niemacalnych. Jeżeli guzek ma średnicę około centymetra, niektórzy mówią pół centymetra, to praktycznie lekarz nie ma szans wykryć tego badając pacjentkę ręką. Im lepsze zdjęcie RTG, szczególnie w tzw. piersiach tłuszczowych, tym łatwiej wykryć mniejszą zmianę. Dążymy do tego, aby wykrywać zmiany, które charakteryzują się mikrozwapnieniami w skupisku i one często mają np. 2 milimetry, a już jest to zmiana podejrzana. Przy pomocy biopsji mammotomicznej można taką zmianę usunąć i wcześnie zdiagnoznować raka. A rak wcześnie wykryty jest w 100 procentach uleczalny.